همیشه کلاهبرداران در پی دزدیدن سرمایه های شما هستند، این افراد به علت داشتن مهارت های بالا در زمینه های خودشان به راحتی میتوانند افرادی که در حوضه های مختلف دانش و علم کافی ندارند را پیدا کرده و دارایی هایشان را از چنگشان در بیاورند.
ابزار های مختلفی برای این امر وجود دارد که یکی از بهترین و در دسترس ترین ابزار های دنیای کنونی، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی میباشند، به گونهای که میتوانند هر اطلاعاتی که بخواهند را به راحتی هر چه تمام تر، در این فضای ناامن منتشر کنند.
راگ پول یکی از انواع این کلاهبرداری های اینترنتی میباشد که در دنیای رمز ارز های دیجیتال رواج بالایی پیدا کرده است.
در جولای سال 2021 راگ پول باعث از دست رفتن 113 میلیون دلار سرمایه مردم قربانی شد، حتی آنقدر در فضای رمزارزها رخنه کرده بود که سرمایه گذاران حرفه ای را هم، در دام خودش گرفتار کرد، مارک کوبان (Mark Cuban) یکی از سرمایه گذاران مشهور دنیا اعتراف به قربانی شدن در این پروژه کرده است.
در ادامه این مقاله به بررسی کامل این پروژه کلاهبرداری میپردازیم، پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
بر اساس سایت مرجع بازار رمز ارزها یعنی کوین مارکت کپ، راگ پول را میتوان اینگونه تعریف کرد: «نوعی از کلاهبرداری است که در آن توسعه دهندگان یک پروژه آن را رها میکنند و پول سرمایه گذاران را به سرقت میبرند»
راگ پول در معنی لغوی به معنای کشیدن فرش از زیر پای یک نفر است که تصویری کاملا واضح از عملکرد این کلاهبرداران با قربانیان را تشریح میکند.
همچنین راگ پول با پروژه های پامپ و دامپی تشابه بسیار زیادی دارد و گاهی با اسامی دیگری همچون کلاهبرداری خروج (Exit Scam) نیز شناخته میشود. این کلاهبرداری ها اغلب به یک روش ساده انجام میشوند، ابتدا با استفاده از حرص و طمع مردم پروژه های بی ارزش را در شبکه های اجتماعی همچون توییتر، اینستاگرام، تلگرام و… بزرگ نمایی کرده و سپس زمانی که توجه کاربران به این پروژه ها جلب شد، پروژه ها را رها کرده، پول کاربران را برداشته و با این پول فرار میکنند.
راگ پول به دو روش انجام میشود که در برخی از این پروژه های کلاهبرداری، کلاهبرداران از هر دو روش استفاده میکنند، در ادامه مقاله به بررسی این دو روش میپردازیم:
این روش یکی از متداول ترین روش های راگ پول به شمار می آید به گونه ای که کلاهبرداران با ایجاد یک استخر نقدینگی در یک صرافی غیر متمرکز مانند یونی سواپ یا پنکیک سواپ یک جفت ارز می سازند که یک طرف آن توکنی بی اعتباری است که خودشان ساخته اند و در طرف دیگر یک ارز معتبر مانند اتریوم (ETH) یا بایننس کوین (BNB) قرار دارد، این جفت ارز بی اعتبار را در این صرافی ها لیست کرده و استخر نقدینگی توکن ساخته شده را ایجاد می کنند.
با توجه به این موضوع که آنها اولین ایجاد کننده این استخر ها هستند، قیمت لیست شدن این جفت ارزها را خودشان انتخاب میکنند، سپس با استفاده از ابزار پر قدرتی همچون دیجیتال مارکتینگ و تبلیغات گسترده در فضای مجازی همچون اینستاگرام، توییتر، فیسبوک، تلگرام و… این پروژه ها را در دسترس مردم قرار داده و با توجه به جفت ارز بودن این توکن ها، با فروختن این جفت ارز ها به مردم، آنها را به ارز پایه (اتریوم) تبدیل کرده و پس از خالی شدن این استخرهای تقدینگی، پول ها را برداشته و فرار میکنند، در انتها مردم میمانند و توکن های بی ارزشی که هیچ پشتوانه ای ندارند.
در زمان نوشتن قرارداد های توکن، میتوان توابع به کار رفته در توکن را دست کاری کرد و از این روش کلاهبرداری نمود، به عنوان مثال تابع approve که در قرار داد توکن هایی بر بستر اتریوم (استاندارد ERC-20) یا بایننس کوین (استاندارد BEP-20) نوشته میشود، قابلیت نقد کردن و فروش توکن را به خریدار میدهد، این کلاهبرداران میتوانند این تابع را دستکاری کرده و با توجه به کد های جدید، فقط افرادی بتوانند این توکن ها را بفروشند که آنها تعیین میکنند، درنتیجه هر فردی که این توکن را بخرد نمیتواند آن را بفروش برساند.
بنابراین پس از فروش تمامی توکن ها توسط این کلاهبرداران، نقدینگی را از این توکن خارج کرده سپس ناپدید میشوند و خریداران بیپشوانه در پشت این توکن میمانند.
برای مثال میتوان از توکن اسکوییدگیم که به علامت اختصاری SQIUD شناخته میشود، اشاره نمود. این توکن با جمع آوری سرمایه از سرمایه گذاران با توجه به همین روش، فروش این توکن را برای خریداران بسته و سرمایه آنها را از چنگشان در آورده است.
نشانه هایی برای تشخیص این کلاهبرداری وجود دارند هرچند که نمیتوان تمامی این نشانه ها را پیدا کرد اما در ادامه به پر کاربرد ترین آنها اشاره میکنیم:
پامپ شدن بسیار سریع و بی دلیل یک ارز میتواند نشانه ای کافی برای شما باشد، معمولا به دلیل پایین بودن نقدینگی و حجم پایین معاملات در این توکن ها، قیمت این توکن ها با سرمایه بسیار کمی بالا رفته و پامپ میشوند و قیمت در این توکن ها به راحتی دستکاری میشود. ایجاد چنین شرایطی به راحتی به کاربران حس فومو (FOMO) را تلقین کرده و آنها را وادار به خرید این جفت ارز بی ارزش میکند.
ناشناس بودن توسعه دهندگان توکن ها میتواند نشانه خوبی برای شفاف نبودن پروسه یک توکن باشد زیرا توسعه دهندگان هر پروژه خود اعتبار پروژه می باشند، زمانی که بین توسعه دهندگان یک توکن و افراد مشهور و معروف در حوضه ارز های دیجیتال رابطه هایی وجود داشته باشد، حتی همین ارتباط هم میتواند به اعتبار یک پروژه بیفزاید.
بالا بودن سود سپرده گزاری در یک توکن میتواند چراغ خطری برای شما باشد.
قفل کردن دارایی های توکن به مدت مشخص میتواند اعتبار یک توکن باشد، در بیشتر پروژه های معتبر، سازندگان، دارایی های خود در استخر نقدینگی را برای مدت مشخصی قفل میکنند که این امر باعث پویایی در معاملات شده و زمانی که قیمت توکن بالا میرود، سازندگان نمیتوانند از توکن خارج شوند.
روش هایی برای جلوگیری از این کلاهبردای وجود دارد که در ادامه شرح میدهیم:
به دلیل بی ارزش بودن و بی پشتوانه بودن این توکن ها، تنها روش فروششان در حوضه رمز ارزها تبلیغات است، این کلاهبرداران برای تبلیغات از افراد مشهور استفاده میکنند، حتما به سابقه تبلیغاتی افرادی که در حال تبلیغ یک توکن جدید هستند دقت کنید.
یکی از نشانه های دروغین بودن یک توکن جدید، شفاف نبودن اطلاعات ارائه شده و نبود اطلاعات کافی در مورد آن توکن میباشد. همواره وایت پیپر یک پلتفرم جدید را مطالعه کنید و از سابقه توسعه دهندگان اطلاعات کافی داشته باشید.
باید به این توجه داشته باشید که چند درصد از توکن ها را توسعه دهندگان دراختیار تیم سازنده یا افراد وابسته به آنان قرار می دهند. هنگامی که این عدد چشمگیر باشد، احتمال خالی کردن آن در صورت بالا رفتن قیمت وجود دارد، بنابراین، حجم بالا در عرضه این قابلیت را می دهد که بتوانند قیمت را دستکاری کنند.
اغلب پروژه ها کدهای هوشمند خود را به شکل عمومی منتشر می کنند و در صورت دانش کافی کدهای پروژه را مورد بررسی قرار دهید.
این پروژه در مارس 2021 نسخه ای مشتق شده (fork) از پلتفرم یرن (Yearn) بود که در این پروژه 31 میلیون دارایی به سرقت رفت، این توکن به حدی کاربران را مجذوب خود کرده بود که، فرش زیر پای خود را هم فروخته و این توکن را خریداری کردند، اکانت رسمی تلگرامی این پروژه این اتفاقات را ناشی از حمله هکرها دانست در صورتی که واقعیت امر به این صورت بود: فردی که در داخل پروژه نقش داشت سرمایه خریداران را به سرقت برد.
به طور ناگهانی در آگوست 2021، پلتفرم لونا ییلد در شبکه های اجتماعی و سایت فعال خود، بسته شد و سازندگان این پروژه 7 میلیون از سرمایه کابران را به سرقت بردند.
در این مقاله به بررسی راگ پول، که به نوعی کلاه برداری در حوزه رمز ارزها می باشد اشاره کردیم، شما همراهان آکادمی مالی سودانه میتوانید با توضیحات ارائه شده ریسک سرمایه گذاری را پایین آورده و با آگاهی کامل از توکن مد نظر ثمره تلاش خود را در اختیار کلاهبرداران قرار ندهید.
همچنین باید توجه داشته باشید افراد معروفی که با تبلیغات در شبکه های اجتماعی همچون، اینستاگرام، تلگرام، فیس فوک و… به شما توکنی را معرفی می کنند، به دام این دسته از افراد نیوفتید زیرا این توکن ها نیازمند بررسی بیشتر می باشد، بنابراین لازمه خرید این دسته از توکن ها بررسی جامع و اشراف کامل پروژه آن ها می باشید.
پامپ شدن بسیار سریع و بی دلیل، ناشناس بودن توسعه دهندگان، بالا بودن سود ، قفل کردن دارایی های توکن.
کلاهبرداری از روش استخر نقدینگی ، کلاهبرداری از طریق دستکاری در قرارداد توکن.