بورس کالا و دستور العمل پذیرش معاملات در بورس کالا
با دستورالعمل های پذیرش معاملات بورس کالا آشنا شوید
بازار بورس در جهان به عنوان یکی از پر اهمیت ترین و مرکزی‌ترین بازارهای اقتصادی شناخته شده است. این بازار به عنوان مکانی برای خرید و فروش اوراق بهادار، بخشی از اقتصاد هر کشور را شکل می‌دهد. اما در واقع بازار بورس هرگز به اوراق بهادار و پول محدود نمی‌شود،
کالاهایی مانند محصولات کشاورزی، پتروشیمی، فلزات و مواد معدنی نیز جزء غیرقابل انکاری از بازار بورس می‌باشند. در واقع بازار بورس کالا، بازاری است که برای فروش و خرید کالاهایی که در بازار عادی پیچیده و سخت به فروش می‌رسند، ایجاد شده است.
بازارهای بورس کالا چه ویژگی هایی دارند؟
بازار بورس کالا یک ابزار جدید در بازار اقتصادی است که با هدف تنظیم بازار و کاهش کاستی‌های آن توسعه یافته است. این بازار بسیاری از فواید را برای اقتصاد جامعه و شفافیت در فرآیندهای اقتصادی فراهم می‌کند. به عنوان مثال، برخی از ویژگی‌های بازار بورس مبتنی بر کالا عبارتند از:
تنظیم قیمت
بازار بورس کالا می‌تواند به حفظ شفافیت در نظام قیمت‌گذاری کمک کند و از وقوع نوسانات نامطلوب در بازار جلوگیری کند.
این بازار قابلیت ایجاد نظام قیمت‌گذاری شفاف بر اساس تعادل عرضه و تقاضا را دارد و قیمت‌های تعیین شده توسط فروشندگان به منظور جلوگیری از نوسانات ناخواسته، به صورت مداوم تحت نظارت خبرگان قرار دارد.
همچنین، این بازار امکان برقراری ارتباط مستقیم بین فروشنده و خریدار را فراهم می‌کند و از واسطه‌گری غیرضروری جلوگیری می‌کند.
کاهش ریسک
بازار بورس کالا از نظر اقتصادی برای خریدار و فروشنده امنیت بیشتری دارد. اول، به این دلیل که خریدار و فروشنده در معاملات پایاپای، ریسک کمتری را متحمل می‌شوند.
دوم، به این دلیل که بازار بورس کالا می‌تواند تسهیلات مالی لازم برای خرید و فروش کالا را به طرفین معامله اعطا کند. به این ترتیب، مشارکت در بازار بورس کالا باعث کاهش ریسک و افزایش امنیت در معاملات می‌شود.
ارائه داده‌های کلان
یکی دیگر از مزایای بازار بورس مبتنی بر کالا، ارائه داده‌های کلان است که می‌تواند در اتخاذ تصمیمات اقتصادی خرد و کلان مؤثر باشد. در این بازار، اطلاعات دقیق و جامع مربوط به خرید و فروش کالاها و خدمات مورد نیاز، به صورت دسته بندی شده و در دسترس تمامی مشارکت کنندگان این بازار قرار می‌گیرد.
علاوه بر این، بازار بورس کالا اطلاعات لازم برای تحلیل و بهبود کیفیت و کمیت کالا یا خدمت را به تولیدکنندگان می‌دهد. به این صورت که آنها می‌توانند با تحلیل داده‌های بازار، مشکلات و نواقص محصولات خود را شناسایی کنند و بهبود آنها را مدنظر قرار دهند.
بازار بورس مبتنی بر کالا، نهایتاً اولین گام برای حرکت به سوی بازار مدرن و جهانی است که با استفاده از تکنولوژی روز، در بسیاری از کشورها به عنوان یک امر اساسی تلقی می‌شود.
چه کسانی مسئول پذیرش کالا هستند و چه شرایطی برای فعالیت در بورس کالا نیاز است؟
بازار بورس کالای ایران شامل سه بخش بازار فیزیکی، بازار اوراق بهادار مبتنی بر کالا و بازار صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. تنها افراد دارای مجوز کارگزاری در بازار بورس، مجاز به فعالیت در این بازار هستند و مسئولیت پذیرش کالا به عهده این افراد است.
افراد مجاز به فعالیت در بازار بورس مانند کارگزاران بورس، به عنوان مشاور در فرآیند پذیرش و عرضه‌ی کالا فعالیت می‌کنند. آنها مدارک مورد نیاز برای پذیرش کالا را می‌سنجند و بر رعایت مقررات در فرآیند پذیرش نظارت می‌کنند.
در هیئت پذیرش بازار کالای بورس، وظیفه‌ی نظارت و ارائه‌ی مشاوره به خریداران و فروشندگان به عهده افراد زیر است:
- رئیس هیئت مدیره‌ی سازمان یا یکی از اعضای هیات مدیره به نمایندگی از او
- رئیس هیئت مدیره‌ی بورس یا یکی از اعضای هیات مدیره به نمایندگی از او
- یک کارشناس مالی با تجربه در صنعت، پس از پیشنهاد هیئت مدیره کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و تأیید هیئت مدیره سازمان، برگزیده شده است.
- یک نفر خبره‌ی مالی آشنا به صنعت، به انتخاب هیئت مدیره‌ی سازمان
- یک نفر خبره‌ی مالی آشنا به صنعت، به انتخاب هیئت مدیره بورس
- مدیر عامل بورس به عنوان دبیر هیئت مدیره و بدون حق رای یا یکی
فرم های مورد نیاز
بازار بورس کالا، به خریداران این امکان را می‌دهد تا اطلاعات مفید درباره کالاها و خدمات ارائه شده را دریافت کنند. برای مثال، در فرآیند پذیرش کالا، نشان استاندارد کالا یکی از مواردی است که حتما باید ارائه شود.
همچنین، فراهم کردن اطلاعات مربوط به کالا توسط فروشنده، در فرم‌هایی با عناوین “امیدنامه”، “پرسشنامه” و “فرم شناسه کالا” برای خریدار و کارشناس الزامی است.
علاوه بر این، تولیدکننده باید تعهد کتبی دهد که امکان بازدید از تاسیسات و خط تولید خود را برای خریدار فراهم می‌آورد. با تأکید بر شفافیت، بازار بورس مبتنی بر کالا موجب ایجاد رابطه‌ی قابل اعتماد بین فروشنده و خریدار می‌شود.
مدارک لازم برای کالاهای وارداتی
با توجه به اینکه تمامی کالاهایی که در بازار بورس مبتنی بر کالا ارائه می‌شوند، ساخت داخل کشور نیستند، برای کالاهای وارداتی قوانین خاصی در نظر گرفته شده است.
به منظور پذیرش کالاهایی که از خارج از کشور وارد می‌شوند، باید برگ سبز گمرکی و گواهی بازرسی مبدأ یا مقصد و همچنین قبض انبار را در اختیار داشته باشید. این مدارک باید از سوی شما به هنگام پذیرش کالا ارائه شوند.
اگر کالایی که درخواست پذیرش آن را دارید هنوز ترخیص نشده است، می‌توانید پروفرمای کالای وارداتی و گواهی کیفیت صادرشده توسط تولید کننده به همراه تعهد وارد کننده مبنی بر تحویل کالا بر اساس گواهی کیفیت ارائه کنید. علاوه بر این، واردکننده باید قبل از تحویل کالا به مشتری، تعهدنامه‌ای را در بازار بورس ارائه دهد که مبنی بر ارائه مدارک لازم پس از ترخیص کالاست.
شرایط لازم برای پذیرش کالا در بازار بورس کالا چیستند؟
شرایط متقاضی
برای پذیرش کالایی در بازار بورس مبتنی بر کالا، نیاز است که در زمینه‌ی مورد نظر، سابقه‌ی خوبی داشته باشید و بتوانید برنامه‌ی کاری و چشم‌انداز خود را به کارشناسان مربوطه ارائه کنید.
شرایط کالا
در شرایط پذیرش کالا، باید میزان عرضه‌ی کالا را به درستی تعیین کنید. این میزان باید به گونه‌ای باشد که قیمت کالا به صورت منصفانه تعیین شود و همچنین کالا نباید از نظر قانونی محدودیتی در قیمت گذاری داشته باشد. هیئت پذیرش مسئول تعیین حداقل حجم عرضه‌ی سالیانه و حداقل حجم عرضه در بازار بورس است.
چه اتفاقی پس از ارسال درخواست پذیرش برای کالا می‌افتد؟
پس از ارسال درخواست پذیرش کالا به هیئت پذیرش، این هیئت ۳۰ روز برای بررسی درخواست دارد. پس از اتمام این مهلت، هیئت پذیرش باید پاسخ تایید یا رد درخواست را به همراه گزارش کاملی از دلایل آن اعلام کند. در صورت رد درخواست، متقاضی ۱۰ روز فرصت دارد تا اعتراض خود را به دبیرخانه سازمان ارائه دهد.
در صورت پذیرفته شدن اعتراض، هیئت پذیرش درخواست را مجدداً بررسی خواهد کرد. در صورتی که اعتراض رد شود، متقاضی می‌تواند با پرداخت هزینه‌ی پذیرش، پس از گذشت ۶ ماه، درخواست خود را مجدداً ارسال کند.
چه شرایطی برای عرضه کالای مشابه در بازار بورس وجود دارد؟
در صورتی که کالای مورد نظر شما در بازار بورس مبتنی بر کالا، مشابهی داشته باشد، باید فرم تطابق کالا را همراه با فرم پذیرش کالا پر کنید. این درخواست به کمیته عرضه ارجاع می‌شود که از یک عضو هیئت مدیره، مدیر عامل بورس و یک نفر خبره در صنعت تشکیل شده است.
کمیته حداکثر هفت روز کاری برای بررسی درخواست شما و اعلام پاسخ خود دارد. برای موفقیت در این درخواست، به علاوه به مشتریان و همکاران خود، می‌توانید به سابقه‌ی خوب خود در عرضه‌ی کالا به بازار بورس مبتنی بر کالا اشاره کنید.
همچنین، کالای شما باید تمام استانداردهای مربوط به پذیرش کالا را رعایت کرده و به قوانین و مقررات مربوطه پایبند باشد. در صورتی که درخواست شما تایید شود، سازمان بورس امیدنامه‌ی شما را در اختیار سازمان گذاشته و پس از آن، آن را در وبسایت رسمی خود منتشر خواهد کرد.
در چه شرایطی پذیرش کالا ممکن است لغو یا به حالت تعلیق درآید؟
در صورت عدم رعایت شما از دستورالعمل‌های پذیرش معاملات کالا در بازار بورس، بورس مجاز به تعلیق پذیرش کالای شما به مدت حداقل ۳ ماه خواهد بود. این تعلیق با تایید هیئت پذیرش، به مدت حداکثر ۶ ماه ادامه خواهد داشت.
برای لغو تعلیق، شما باید تمامی مشکلات و مدارک مورد نیاز کالای خود را برطرف کنید. پس از رفع تعلیق، بورس گزارش رفع تعلیق و توضیحات کامل را به هیئت پذیرش ارائه خواهد داد.
اما اگر شما نتوانستید به مشکلات و مدارک کالای خود رسیدگی کنید و یا در فاصله ۶ ماه پس از تعلیق، ورشکستگی را تجربه کردید، بورس مجاز به لغو پذیرش کالای شما خواهد بود.
پس از لغو پذیرش، شما به مدت ۳۰ روز کاری فرصت دارید تا مشکلاتی که باعث لغو پذیرش شده‌اند را حل کرده و گزارش آن را به هیئت پذیرش ارائه دهید. در صورت توافق هیئت، امکان بازپس‌گیری پذیرش برای شما نیز وجود خواهد داشت. در صورتی که هیئت پذیرش باز هم درخواست شما را رد کرد،
شما می‌توانید در زمان ۱۰ روز کاری، مراتب اعتراض خود را به دبیرخانه‌ی سازمان اعلام کنید. در صورت رد اعتراض، شما می‌بایست به مدت یک سال صبر کنید تا بتوانید با رعایت تمام موازین و شرایط لازم، درخواست پذیرش مجدد کالای خود را ارائه دهید.
اوراق بهادار مبتنی بر کالا چیست؟
اوراق بهادار مبتنی بر کالا، نوعی اوراق بهادار هستند که با قیمت یک کالای خاص مستقیماً مرتبط هستند. در این نوع اوراق بهادار، ارزش آنها بستگی به ارزش کالای مشخصی دارد که به آن مرتبط شده است. به عبارت دیگر، در این نوع اوراق بهادار، قیمت کالا تعیین کننده اصلی ارزش آنها است و نه نرخ سود.
شرکت‌هایی که در زمینه تولید کالاهایی مانند نفت، طلا و ذغال سنگ فعالیت می‌کنند، این نوع اوراق بهادار را به بازار عرضه می‌کنند. در واقع، این اوراق بهادار به سرمایه‌گذاران فرصت می‌دهند تا در بازار کالاها به عنوان سرمایه‌گذار شرکت کنند و از تغییرات قیمت کالاهای مشخص درآمدی کسب کنند.
به عنوان مثال، هنگامی که قیمت یک کالا افزایش می‌یابد، ارزش اوراق بهادار مرتبط با آن کالا نیز افزایش می‌یابد و برعکس. بنابراین، سرمایه‌گذاران معمولاً با توجه به تحلیل بازار و پیش‌بینی قیمت‌ها، تصمیم به خرید یا فروش این اوراق بهادار می‌گیرند.
روش پذیرش اوراق بهادار مبتنی بر کالا چگونه است؟
اوراق بهادار مبتنی بر کالا، همانند سایر کالاها، در بازار بورس قابل پذیرش هستند. برای پذیرش این نوع اوراق بهادار، مدارکی به هیئت پذیرش ارائه باید داده شود.
این مدارک باید دارایی پایه را تعریف کنند و استانداردهای مربوط به آن را به طور کامل شرح دهند. سپس باید درباره بازار کالا (بازار نقدی دارایی پایه) توضیحاتی ارائه شود. مواردی مانند آمار تولید، مصرف، صادرات و واردات، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان عمده داخلی و خارجی نیز در درخواست باید بیان شوند.
در صورت وجود قوانین خاصی در مورد تولید، مصرف، قیمت گذاری، واردات و یا صادرات دارایی پایه، باید نیز درخواست شما از این قوانین پیروی کند.
همچنین، تاریخچه کالا در ۳ سال گذشته، گزارش تغییرات قیمت این کالا در طی سه سال گذشته، به علاوه دامنه نوسانات قیمت روزانه و حداکثر حجم سفارش نیز باید در درخواست شما ذکر شوند.
پس از ارائه درخواست پذیرش، حداکثر ۴۵ روز زمان لازم است تا هیئت پذیرش گزارش کاملی در مورد پذیرش یا رد درخواست شما ارائه دهد. در صورت پذیرش، سازمان بورس ۳ ماه فرصت دارد تا اوراق بهادار مبتنی بر کالای شما را در فهرست نرخ‌های رسمی بورس درج کرده و امیدنامه مربوط به آن را منتشر کند.
نتیجه گیری
در این مقاله، به طور خلاصه، به دستورالعمل نحوه پذیرش معاملات کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در سازمان بورس ایران پرداخته شد. به عنوان یک نتیجه، این فرآیند بسیار پیچیده و چالش‌های خود را دارد. برای پذیرش کالای خود در این بازار، شما نیازمند تحقیقات بیشتری هستید و بهتر است با افرادی که در این زمینه تجربه دارند و خبره‌اند، مشورت کنید.
شرکت‌هایی وجود دارند که به شما به عنوان یک فردی که می‌خواهید وارد بازار بورس و معاملات آن شوید، خدمات مشاوره ارائه می‌دهند. در صورت تمایل، می‌توانید از این شرکت‌ها بهره ببرید.
با این حال، ورود به این بازار و فرآیندهای آن بدون داشتن اطلاعات کافی می‌تواند صدمات جدی به شما و کسب و کار شما وارد کند. بنابراین، باید با چشمان باز و بعد از تحقیق فراوان، پیش از ورود به این حوزه، اقدام کنید.
معاملات اوراق بهادار مبتنی بر کالا چیست؟
اوراق بهادار مبتنی بر کالا، محصولات مالی هستند که ارزش خود را از قیمت یک کالا به دست می‌آورند.
فرآیند معاملات اوراق بهادار مبتنی بر کالا چگونه است؟
اوراق بهادار مبتنی بر کالا به طور مشابه با سهام و سایر اوراق بهادار معامله می شود. سرمایه گذاران می توانند این اوراق را از طریق حساب کارگزاری نزد یکی از اعضای بورس ایران خرید و فروش کنند.
پر بازدید ترین مقالات
جدیدترین مقالات
پربازده ترین زمان های معامله بورس ایران
خرید بورس در ایران چگونه است؟
تشکیل سبد سهام
