بورس چیست؟

بورس چیست؟

بازار بورس و اوراق بهادار ، بازاری است که در آن ، طبق قوانین و مقررات معین و در یک چارچوب خاص ، مبادله و خرید و فروش اوراق بهادار و سرمایه گذاری صورت می پذیرد . اولین شرکت سهامی در سال 1353 میلادی در کشور روسیه و به نام مسکووی تشکیل شد . پس از آن در قرن هفدهم میلادی اولین بورس در شهر آمستردام ، واقع در کشور هلند تاسیس شد .

در ایران نیز قانون تشکیل بورس در سال 1345 شمسی به تصویب رسید و در سال 1346 شروع به فعالیت کرد . بازار بورس انواع مختلفی از جمله بورس کالا ، بورس ارز ، بورس اوراق بهادار و … دارد که در هر کدام از آن ها دارایی های خاصی مورد معامله و داد و ستد قرار می گیرد .

بازار بورس به دلیل ویژگی ها و جذابیت هایی که دارد ، به یک مکان امن و مورد اعتماد برای سرمایه گذاران تبدیل شده است و توجه عموم افراد را به خود جلب کرده است . در صورتی که علاقه مند به فعالیت در بازار بورس و اوراق بهادار هستید می توانید با مراجعه به کارگزاری و دریافت کد بورسی اقدام به فعالیت در این بازار مالی کنید .

سرمایه گذاری در ایران

همه افراد به دنبال این هستند تا پول مازاد خود را در یک صنعت و تجارت ، سرمایه گذاری کنند تا بتوانند از این طریق سودی را کسب کنند و بتوانند وضع مالی خود را رونق ببخشند . علی الخصوص که این روزها شاهد کاهش چشمگیر و روز افزون ارزش پول ملی هستیم .

اما عده بسیاری هستند که نمی دانند این پول را در کدام صنعت سرمایه گذاری کنند و اغلب به همین علت ، پول خود را روانه بانک ها می کنند تا بتوانند سود سالیانه ای را از آن خود کنند .

اما همانطورکه گفتیم ارزش پول ملی رو به کاهش است و سودی که بانک ها ارائه می کنند نسبت به کاهش ارزشی که ریال دارد ، ناچیز است و قابل مقایسه نیست . یکی از مکان هایی که بستر مناسبی جهت سرمایه گذاری بوجود می آورد ، بازار بورس می باشد .

این روزها همه بازار بورس را می شناسند و افراد زیادی مشغول فعالیت در آن هستند . اما عده قلیلی از آن ها می دانند که بورس چیست و علم و آگاهی لازم را برای سرمایه گذاری دارند . در این مقاله سعی بر این شده است تا حتی الامکان با بازار بورس آشنا شوید .

تاریخچه بورس

بازار بورس زمانی شکل گرفت که عده ای از بازرگانان به این فکر افتادند تا ضررهای ناشی از تجارت را حذف کنند و یا به حداقل برسانند . این بود که تصمیم گرفتند تا شراکت را به کار خود وارد کرده و سود و زیان های احتمالی را بین شرکا ، تقسیم کنند که این موضوع یک تجربه موفقیت آمیز بود . به تدریج این تجربه قانونمند شد و اولین شرکت سهامی در سال 1353 میلادی در روسیه تاسیس شد .

به مرور زمان این گونه فعالیت های تجاری رونق گرفت و برای این کار لازم شد تا شرکت هایی بوجود بیایند تا بین سرمایه گذاران و سرمایه پذیران ارتباط لازم را برقرار کنند . این مراکز تاسیس شدند و بورس نام گرفتند که اولین بورس جهان در قرن هفدهم میلادی در آمستردام هلند شکل گرفت . تاریخچه لغت بورس نیز به قرن پانزدهم میلادی باز میگردد ، به شهر بوروژ واقع در کشور بلژیک .

در این شهر صرافان و تاجران در مقابل خانه فردی به نام وان در بورس ( van der beurze ) گرد هم می آمدند و به خرید و فروش کالاهای خود بر اساس حراج می پرداختند . بعدها به مکان های مسقفی که اینگونه داد و ستد ها در آن شکل می گرفت بورس اطلاق می شد . بورس ( bourse ) یک کلمه فرانسوی است که معنای آن در زبان فرانسه ، کیف پول می باشد .

تاریخچه بورس در ایران

در ایران نیز مطالعات اولیه در مورد بورس به سال 1315 شمسی توسط شخصی بلژیکی به نام « ران لوترفلد » باز میگردد . در آن زمان تاسیس بورس به دلیل درگیری در جنگ جهانی ، بیش از 25 سال به تعویق افتاد . پس از آن در سال 1341 شمسی ، هیئتی از بورس بروکسل به ایران آمدند و مقدمات تاسیس بورس را فراهم کردند .

سرانجام در سال 1345 شمسی ، قانون تشکیل بورس در مجلس به تصویب رسید و در سال 1346 ، با چند معامله بر روی سهام بانک صنعتی و معدنی ، بورس به طور رسمی آغاز به کار کرد .

انواع بازار ها در بورس 

ابتدا بیایید تا با تعریف بازار آشنا شویم . به زبان ساده هر مکانی که در آن خرید و فروش انجام می شود بازار گفته می شود . در واقع اگر شرایطی ایجاد شود که بین خریدار و فروشنده ، ارتباط و معامله انجام شود می  گوییم بازار شکل گرفته است .

دارایی های قابل معامله در بازار به دو دسته واقعی ( همان دارایی های فیزیکی هستند مانند ساختمان ، ماشین و … ) و مالی ( دارایی های کاغذی یا اسنادی هستند مانند اوراق مشارکت ، سهام و … ) تقسیم می شوند . بورس بازاری است که در آن دارای های مختلف ، طبق قوانین خاصی معامله میشوند .

انواع بازار ها را میتوان به شکل زیر تقسیم بندی کرد :

• بورس کالا : بورس کالا بازاری است که در آن کالاهایی معین خرید و فروش می شود و نام هر بازار ، نام همان کالایی است که در آن معامله می شود . مانند بورس نفت ، بورس لوازم الکتریکی و … در بورس کلا معمولا مواد اولیه و خام داد و ستد می شود .

• بورس ارز : در این بورس ، معامله گران به خرید و فروش ارز های خارجی می پردازند . این بورس مختص کشورهای پیشرفته است و در کشور ما فعال نمی باشد .

• بورس انرژی : این بورس نسبت به سایر بورس ها در ایران از سن کمتری برخوردار است و از سال 1391 فعالیت خود را آغاز کرده است . در این بورس حامل های انرژی ( برق ، گاز ، نفت و … ) و اوراق بهادار مربوط به این صنایع مورد معامله قرار می گیرد .

• بورس اوراق بهادار : در بازار بورس اوراق بهادار که به اختصار بورس نامیده می شود ، دارایی های مالی از قبیل سهام ، اوراق مشارکت و … خرید و فروش می شود . در این بازار قوانینی توسط نهادهای نظارتی وضع شده است که تمامی فعالیت های مربوطه ، در چارچوب این قوانین شکل می گیرد .

در بورس چه می گذرد ؟

کار اصلی بازار بورس این است که بین دو گروه از مردم ، ارتباطی قانونمند ایجاد کرده و موجب رضایت طرفین شود . حتما می پرسید کدام دو گروه ؟

گروه سرمایه گذاران و سرمایه پذیران . به طور کلی میتوان مردم جامعه را به دو گروه تقسیم کرد . یک گروه آن هایی که دارای سرمایه و پول هستند اما نمی توانند کار کنند و نمی دانند که با پول خود چه کنند . گروه دوم گروهی هستند که توانایی کار کردن و مدیریت سرمایه و ایجاد یک کسب و کار را دارند اما از میزان سرمایه کافی برخوردار نیستند . این دو گروه یک دیگر را نمی شناسند و علاوه بر این ها هر کدام دارای ویژگی های خاصی هستند . عده ای از سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری خود رویه خاصی قائل هستند .

برای مثال معتقد به سود کم در مدت زمان کوتاه و یا سود زیاد در بلند مدت می باشند . از طرف دیگر سرمایه پذیران نیز ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند . برای مثال هر کدام در صنعت متفاوتی مشغول به کار هستند و یا فرایند سودآوری آنان متفاوت است . یکی از کارهای بازار بورس همین است که یک بستر مناسب و قانونمند همراه با اطمینان خاطر بوجود آورد تا نیازهای هر دو سمت برآورده شده و به حقوق خود برسند .

 بورس یک مشکل دیگر را هم حل کرده است

فرض کنید فردی سهامدار یک شرکت سیمانی می باشد و تصمیم به فروش سهام خود می گیرد . حال چگونه باید از قیمت سهام خود مطلع شود ؟ آیا باید به کارخانه مراجعه کرده و قیمت محصولات کارخانه را بدست آورده و متناسب با آن قیمت سهام خود را محاسبه کند ؟ اگر کارخانه در جایی غیر از محل زندگی او واقع بود چه ؟ جدای از اینها ، کارخانه سهامداران بسیار زیادی دارند و هر کدام از آن ها ممکن است روزی اقدام به فروش کنند .

یکی از ساز و کارهایی که بورس دارد و بر اساس آن این مشکل را حل کرده این است که زمینه ای را فراهم ساخته تا هر کس که قصد فروش سهام خود را در هر زمانی داشته باشد بتواند از قیمت سهام خود آگاهی داشته باشد . در این صورت همه سهامداران ، چه قصد فروش داشته باشند چه نداشته باشند ، در هر زمان و هر مکان می توانند از وضعیت سهام خود مطلع باشند .

مزایای سرمایه گذاری در بورس

کسب درآمد

سرمایه گذاری در بورس ، اگر همراه با تجریه و تحلیل ( چه بنیادی و چه تکنیکال ) و همراه با دانش و آگاهی و تجربه کافی باشد می تواند از دو راه موجب کسب سود و درآمد شود : 1 – دریافت سود نقدی ( dps ) 2 – افزایش قیمت سهام . پس از پایان سال مالی هر شرکت ، در مجمع عادی سالیانه آن شرکت ، اقدام به تقسیم سود نقدی می کنند و بخشی از سود بدست آمده سالیانه ناشی از فعالیت های شرکت را تحت عنوان dps بین سهامداران خود تقسیم می کنند . از طرف دیگر ، اگر به هر دلیلی تقاضا بر روی سهم شرکت زیاد شود ، این امر منجر به افزایش قیمت سهام شده که هر دوی این موارد موجب کسب درآمد از بورس میشود.

امنیت و شفافیت در سرمایه گذاری 

نهادهای ناظر بر بازار بورس ، با وضع قوانین و مقررات گوناگون ، منجر به ایجاد یک فضای امن و مطمئن برای سرمایه گذاری شده اند . همچنین شرکت هایی که در بازار بورس فعال هستند ، موظف اند تا تمامی اطلاعات و برنامه ها و آمار و ارقام حائز اهمیت خود را شفاف سازی کرده و به نهاد های نظارتی و عموم مردم اطلاع دهند . از این رو شرکت ها ، طی گزارش های دوره ای خود ( اعم از سه ماهه ، شش ماهه ، نُه ماهه ، یکساله و … ) اقدام به شرح حال کلی شرکت در مقطع خاصی از زمان می پردازند .

حفظ سرمایه در مقابل تورم

همانطور که مستحضر هستید ، ارزش ریال در طول زمان روز به روز روند کاهشی چشمگیری را داشته است و همین امر سبب شده است افرادی که راه درست سرمایه گذاری را نمی دانند دچار کاهش ارزش پول خود و تحمل ضرر و زیان بشوند . برای مثال اگر در سال 98 با یک میلیارد تومان میتوانستیم سه واحد آپارتمان خریداری کنیم ، امروزه با همان میزان پول مسلما توانایی انجام چنین کاری را نخواهیم داشت .

اما اگر این میزان پول را در بورس سرمایه گذاری کنیم ، به نسبت سهمی که از شرکت داریم در دارایی ها و همچنین سود و زیان شرکت ها سهیم هستیم . دارایی های شرکت ها متناسب با تورم افزایش پیدا خواهد کرد و همیچنین فعالیت های اقتصادی که شرکت ها انجام می دهند منجر به کسب سود و درآمد می شود . این گونه میتوانیم سرمایه خود را در برابر تورم و رکود اقتصادی حفظ کنیم .

قابلیت نقدشوندگی

سرمایه گذاری ای خوب است که بتواند با کمترین ضرر ممکن ، میزان سود قابل توجه و مناسبی را برای سرمایه گذاران محقق کند . اما عامل مهم تری که وجود دارد این است که ، قابلیت نقدشوندگی مناسبی داشته باشد . یعنی در هر زمان که خواستیم بتوانیم دارایی های خود را نقد کنیم . برای مثال بازار مسکن از قابلیت نقدشوندگی خوبی برخوردار نیست ، چرا که مثلا فروش یک دستگاه آپارتمان کاری مشکل و زمانبر است . اما یک مزیتی که بازار بورس نسبت به بازارهای رقیب دارد این است که از قابلیت نقدشوندگی بالایی برخوردار است و در هر زمان این امکان وجود دارد تا سرمایه گذارن ، دارایی های خود را مطابق با ارزش روز ، نقد کنند .

امکان سرمایه گذاری با مبالغ کم در بورس

یکی دیگر از مزیت های بورس امکان سرمایه گذاری با مبالغ کم است . به این صورت که کمترین مبلغ مورد نیاز برای انجام معامله در بورس 500 هزار تومان است . که این موضوع نگرانی بابت از دست دادن سرمایه در اوایل کار که افراد از تجربه کافی برخوردار نیستند را کاهش می دهد .

تاثیر بورس در وضعیت اقتصادی کشور

بازار بورس از جمله بازارهایی است که نقش بسزایی در رشد و شکوفایی کشور ایفا می کند .جمع آوری سرمایه های خرد و کلان و تزریق این منابع مالی به شرکت ها و صنایع تولیدی کشور موجب رشد و تعالی در زمینه تولید ملی ، حذف عوامل خارجی و رفع وابستگی اقتصادی کشور می شود . بازار بورس این امکان را برای کشور فراهم کرده است تا نقدینگی در مسیر صحیح وارد شود و موجب رشد و شکوفایی صنعت و اقتصاد کشور بشود و افراد با انتخاب آگاهانه و عالمانه در سود این سرمایه گذاری و شکوفایی سهیم شوند .

ارتباط بیکاری و بورس

یکی از معضلات اصلی هر کشور که خود ریشه و منشاء معضلات بسیاری است ، بیکاری میباشد . بازار بورس یک بازار مولد است که منجر به تولید شغل ها و زمینه های کاری فراوانی می شود . چگونه ؟ به این شکل که افراد مختلف یک جامعه ، آگاهانه و با علم ، به جای اینکه سرمایه خود را در خانه و یا در بانک ها پس انداز کنند ، این نقدینگی را وارد شرکت های بورسی و چرخه اقتصادی کشور کنند . برای مثال یک شرکت داروسازی را در نظر بگیرید . ورود سرمایه و نقدینگی به این شرکت داروسازی منجر به ایجاد یک خط تولید جدید شده و خط تولید جدید منجر به ایجاد زمینه های کاری فراوان و استخدام نیرو های جدید میشود .

به این صورت نرخ بیکاری کشور کاهش پیدا میکند و با ورود پول به چرخه اقتصاد کشور ، شکوفایی و رشد بوجود می آید . در این صورت تمامی ارکان این سیستم با رشد و شکوفایی مواجه می شوند . کسی که پول خود را سرمایه گذاری کرده است ، شرکتی که با ورود نقدینگی رو به رو شده است ، جوانی که در شرکت استخدام شده است ، همه و همه برنده خطاب شده و به رشد و پیشرفت می رسند .

نتیجه گیری

بر اساس مطالب بیان شده ، بازار بورس یکی از بازار های مالی است که طبق قوانین حاکم بر آن فعالیت میکند. عموم مردم و همچنین سرمایه داران می توانند سرمایه خود را وارد این بازار کرده ، با سرمایه پذیران و صنایع تولیدی ارتباطی موثر و سازنده برقرار کرده و منجر به رشد و شکوفایی کشور و وضعیت اقتصادی جامعه شوند .

در سایه این بازار ، با داشتن علم و آگاهی و مهارت کافی در زمینه سرمایه گذاری و معامله گری ، میتوان به سود و کسب درآمد خوبی رسید و وضعیت اقتصادی خود را بهبود بخشید . در صورتی که قصد فعالیت در این بازار را دارید ، پیشنهاد ما به شما این است که قبل از هر اقدامی ، به یادگیری و کسب دانش و اطلاعات در خصوص سرمایه گذاری موفق در بورس بپردازید .